Zadania i obowiązki właścicieli i zarządzających obiektami kwalifikowanymi do kategorii zagrożenia ludzi oraz zakładów pracy w zakresie ochrony przeciwpożarowej

Zapewnienie właściwej ochrony przeciwpożarowej obiektu (zakładu pracy) lub terenu zgodnie z art. 4 ustawy o ochronie przeciwpożarowej należy do obowiązków jego właściciela, zarządcy lub użytkownika. Cel ten można osiągnąć poprzez:

• Przestrzeganie wymagań budowlanych, instalacyjnych i technologicznych podczas projektowania, wykonawstwa i eksploatacji obiektów ,
• Wyposażenie obiektów w sprzęt i urządzenia przeciwpożarowe, zapewnienie ich właściwego stanu technicznego oraz właściwego do nich dostępu (szczególnie do podręcznego sprzętu gaśniczego i hydrantów) ,
• Przygotowanie obiektu do prowadzenia akcji ratowniczej, w tym zapewnienie sprawnych technicznie i dostępnych (szczególnie w porze zimowej) źródeł i miejsc poboru wody do celów gaśniczych ,
• Przestrzeganie wymagań bezpieczeństwa pożarowego związanych z prowadzeniem procesów technologicznych mogących powodować zagrożenie pożarem lub wybuchem. Zadbać należy szczególnie o sprawność urządzeń zabezpieczających, a każde awarie usuwać przed ponownym uruchomieniem linii technologicznej lub procesu technologicznego ,
• Przestrzeganie zasad eksploatacji instalacji technicznych (elektrycznej, piorunochronnej, gazowej, kominowej i wentylacyjnej), maszyn i urządzeń poprzez zapewnienie ich okresowych przeglądów i konserwacji ,
• Zaznajomienie pracowników z przepisami przeciwpożarowymi i porządkowymi (z uwzględnieniem obsługi sprzętu przeciwpożarowego i prowadzenia ewakuacji) oraz ustalenie sposobów postępowania na wypadek pożaru lub innego zagrożenia,
• Powierzanie czynności z zakresu ochrony przeciwpożarowej osobom posiadającym odpowiednie kwalifikacje.
• Opracowanie dla obiektów użyteczności publicznej i zbiorowego zamieszkania "Instrukcji bezpieczeństwa pożarowego" oraz umieszczenie wymagań przeciwpożarowych dotyczących procesów technologicznych w "Instrukcji technologiczno - ruchowej" (w zakładach przemysłowych) ,
• Stosowanie do ochrony przeciwpożarowej sprzętu, urządzeń, elementów, środków i instalacji posiadających aprobaty , certyfikaty ITB i/lub CNBOP ,
• Zapewnienie osobom przebywającym w obiekcie bezpieczeństwa i odpowiednich warunków ewakuacji, poprzez odpowiednie zabezpieczenie klatek schodowych (ich wydzielenie i oddymianie) oraz przestrzeganie wymagań przepisów w zakresie stopnia palności elementów zastosowanych na drogach komunikacji ogólnej służących celom ewakuacji lub w pomieszczeniach, w których może przebywać jednocześnie ponad 50 osób ,
• Przeprowadzania w zakładach produkcyjnych ćwiczeń z zakresu likwidowania źródeł zagrożeń, a w obiektach użyteczności publicznej ćwiczeń z ewakuacji ludzi i mienia. W razie potrzeby zakres ćwiczeń należy konsultować z właściwą terenowo Komendą Powiatową PSP.

--------------------------------------------------------------------------------

Bezpieczeństwo pożarowe w domu

Bezpieczeństwo urządzeń i instalacji gazowych w budynkach mieszkalnych.

Zagrożenia mogące powstać przy użytkowaniu gazu wynikają przede wszystkim z braku należytej dbałości o instalację i urządzenia gazowe. W celu uniknięcia pożaru czy wybuchu gazu lub ograniczenia ich skutków należy się kierować niżej wymienionymi zasadami:

• Użytkownicy zobowiązani są do utrzymywania instalacji gazowej w dobrym stanie technicznym (nie dopuszczać do uszkodzeń mechanicznych i korozji),
• Gazomierz znajdujący się poza lokalem odbiorcy powinien być przez niego zabezpieczony przed osobami niepowołanymi ,
• Wszystkie odbiorniki gazu powinny być utrzymane w czystości i dobrym stanie technicznym ( pojawienie się sadzy, lub żółty płomień na palniku to oznaki wadliwego spalania gazu),
• Odbiorniki gazu powinno się eksploatować zgodnie z instrukcją producenta (np. nie wolno używać kuchenek gazowych do ogrzewania pomieszczeń) ,
• Włączone odbiorniki gazu powinny być na bieżąco kontrolowane, chyba, że ich konstrukcja jest przystosowana do pracy bez dozoru ,
• Gotowane ciecze na kuchenkach gazowych również należy kontrolować w celu uniknięcia wykipień, zgaszenia płomienia i niekontrolowanego wypływu gazu. Po zakończeniupracy należy dokładnie zakręcić kurek gazowy ,
• Właściciel budynku mieszkalnego lub zarządzający budynkiem wielorodzinnym co najmniej raz w roku powinien wykonać przegląd techniczny i badanie szczelności instalacji gazowej oraz sprawdzić drożność przewodów kominowych. Czynności te mogą wykonać osoby posiadające odpowiednie uprawnienia,
• Zabronione jest dokonywanie samowolnie we własnym zakresie przeróbek , napraw instalacji i urządzeń gazowych oraz podłączeń dodatkowych odbiorników gazu bez uzgodnienia z rozdzielnią gazu ,
• Użytkownikom urządzeń gazowych nie wolno pobierać gazu z pominięciem gazomierza, przerabiać, naprawiać, malować gazomierzy oraz zatykać otwory wentylacyjne i nawiewne w pomieszczeniach, w których zamontowane są odbiorniki gazu ,
• Do zasilania urządzeń gazowych może być stosowany gaz płynny w butlach (propan-butan ), pod warunkiem instalowania w jednym mieszkaniu, w warsztacie lub lokalu użytkowym nie więcej niż dwóch butli, przyłączonych do urządzeń gazowych , o zawartości gazu do 11 kg każda :
  • butle powinny być umieszczone w odległości co najmniej 1,5 m od urządzeń promieniujących ciepło (grzejniki, piece itp.), z wyłączeniem zestawów kuchni gazowych oraz ogrzewaczy promiennikowych i konwekcyjnych z szafkami na butle,
  • butle należy umieszczać z dala od urządzeń powodujących iskrzenie,
  • butle należy instalować w pozycji pionowej oraz zabezpieczyć przed uderzeniem, przewróceniem lub przypadkowym przemieszczeniem,
  • temperatura pomieszczeń, w których instaluje się butle nie może przekroczyć 35 oC .

Zasady bezpieczeństwa pożarowego w budynkach mieszkalnych

W związku z koniecznością zapewnienia bezpieczeństwa pożarowego w budynkach mieszkalnych zabronione jest:

• Używanie ognia otwartego, palenie tytoniu i stosowanie innych czynników mogących zainicjować pożar w pomieszczeniach piwnicznych oraz na strychach,
• Garażowanie pojazdów silnikowych w pomieszczeniach nie przeznaczonych do tego celu, jeżeli nie opróżniono zbiornika paliwa pojazdu i nie odłączono na stałe zasilania akumulatorowego pojazdu ,
• Przechowywanie materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od:
  • urządzeń i instalacji, których powierzchnie zewnętrzne mogą nagrzewać się do temperatury przekraczającej 100 oC ,
  • przewodów uziemiających oraz przewodów odprowadzających instalacji odgromowej, jeżeli odrębne przepisy nie stanowią inaczej ,
• Użytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym, z wyjątkiem urządzeń eksploatowanych zgodnie z warunkami określonymi przez producenta,
• Stosowanie na osłony punktów świetlnych materiałów palnych, z wyjątkiem materiałów trudno zapalnych, jeżeli zostaną umieszczone w odległości co najmniej 0,05 m od żarówki ,
• Instalowanie opraw oświetleniowych oraz osprzętu instalacji elektrycznych, jak: wyłączniki, przełączniki, gniazda wtyczkowe, bezpośrednio na podłożu palnym, jeżeli ich konstrukcja nie zabezpiecza podłoża przed zapaleniem ,
• Składowanie materiałów palnych na drogach komunikacji ogólnej służących ewakuacji ,
• Ustawianie na klatkach schodowych jakichkolwiek przedmiotów utrudniających ewakuację oraz zamykanie drzwi ewakuacyjnych w sposób uniemożliwiający ich natychmiastowe użycie ,
• Uniemożliwianie lub ograniczanie dostępu do:
  • urządzeń przeciwpożarowych, takich jak hydranty, zawory hydrantowe, suche piony,
  • wyjść ewakuacyjnych,
  • wyłączników i tablic rozdzielczych prądu elektrycznego oraz głównych zaworów gazu ,
• Przechowywanie w mieszkaniu cieczy łatwo zapalnych o temperaturze zapłonu poniżej 21 oC (benzyna, rozpuszczalniki, alkohol etylowy itp.) w ilości ponad 5 litrów i cieczy o temperaturze zapłonu 21 oC do 55 oC (nafta, olej napędowy, terpentyna) w ilości ponad 20 litrów.

Zasady postępowania w przypadku pożaru w budynku mieszkalnym

Pożar w budynku mieszkalnym powstać może w pomieszczeniach mieszkalnych, piwnicach, poddaszach, zsypach, pionach instalacji elektrycznych oraz innych instalacji ocieplanych materiałem palnym.

W przypadku zauważenia pożaru należy niezwłocznie zaalarmować osoby przebywające w strefie zagrożenia oraz wezwać straż pożarną (tel. 998).

Po wykręceniu numeru alarmowego straży pożarnej 998 i zgłoszeniu się dyżurnego należy spokojnie i wyraźnie podać:

• swoje imię i nazwisko,
• numer telefonu, z którego nadawana jest informacja o zdarzeniu,
• adres i nazwę obiektu,
• co się pali, na którym piętrze,
• czy występuje zagrożenie dla życia i zdrowia ludzkiego.

po podaniu informacji nie odkładać słuchawki do chwili potwierdzenia przyjęcia zgłoszenia.

Przyjmujący może zażądać:

• potwierdzenia zgłoszenia poprzez oddzwonienie,
• dodatkowych informacji, które w miarę możliwości należy podać.

Największe zagrożenie dla osób przebywających w pobliżu pożaru niesie ze sobą zadymienie poziomych i pionowych dróg ewakuacji.

W przypadku pożaru we własnym mieszkaniu należy:

• wyprowadzić z mieszkania dzieci i osoby niepełnosprawne,
• w zależności od zaistniałej sytuacji podjąć działania gaśnicze, wyłączyć dopływ gazu i energii elektrycznej, nie otwierać okien,
• jeśli ugaszenie pożaru we własnym zakresie jest niemożliwe, opuścić mieszkanie zamykając drzwi jedynie na klamkę,
  • Uwaga! Nie można dopuścić do odcięcia przez pożar drogi wyjścia z mieszkania.
• zaalarmować straż pożarną i osoby znajdujące się w sąsiednich lokalach.
• w przypadku odcięcia drogi wyjścia z mieszkania udać się do pomieszczenia najdalej usytuowanego od pożaru posiadającego okno lub balkon zabierając ze sobą (jeśli jest to możliwe) mokry koc zamykając za sobą drzwi do innych pomieszczeń na klamkę. Wezwać pomoc przez okno lub z balkonu, a w przypadku silnego wzrostu temperatury i zadymienia położyć się na balkonie pod oknem i okryć szczelnie kocem lub innym okryciem.

W przypadku pożaru w mieszkaniu sąsiednim lub na niższej kondygnacji oraz zadymienia korytarza i klatki schodowej należy:

• pozostać w domu zamykając drzwi wejściowe do mieszkania jedynie na klamkę,
• zakręcić zawór gazu, wyłączyć wszystkie odbiorniki energii elektrycznej,
• w celu niedopuszczenia do przenikania dymu i wysokiej temperatury przez drzwi wejściowe do mieszkania należy zabezpieczyć otwory i nieszczelności drzwi (np. mokrym ręcznikiem),
• przygotować zapas wody do gaszenia lub chłodzenia elementów konstrukcyjnych i wyposażenia,
• w razie potrzeby wzywać pomocy przez otwarte okno lub balkon.

W przypadku pożaru na wyższej kondygnacji

należy pozostać w mieszkaniu lub opuścić je na wezwanie kierującego akcją gaśniczą zamykając drzwi wejściowe do mieszkania na klucz.

Niezależnie od powyższych wskazań, po przybyciu straży należy bezwzględnie podporządkować się poleceniom kierownika akcji ratowniczo-gaśniczej.

Mimo, że przepisy przeciwpożarowe nie nakładają na użytkowników mieszkań wymagań w zakresie ich zabezpieczenia w sprzęt i urządzenia przeciwpożarowe - w celu ograniczenia ilości pożarów w mieszkaniach i ich skutków, Państwowa Straż Pożarna postuluje aby użytkownicy mieszkań wyposażali je w podstawowe urządzenia zabezpieczające, takie jak :

• autonomiczne czujki dymu (posiadające zasilanie bateryjne) - umożliwiające już przy pierwszych oznakach pożaru zaalarmowanie sygnałem akustycznym osób przebywających w mieszkaniu i w sąsiednich mieszkaniach. Jest to szczególnie istotne w czasie nieobecności mieszkańców w domu lub w porze nocnej,
• detektory gazu ziemnego - instalowane w pomieszczeniach kuchennych,
• detektory tlenku węgla - instalowane w łazienkach z tzw. piecem kąpielowym,
• gaśnice proszkowe (ABC) 2 lub 1 kg - umieszczane w miejscach łatwo dostępnych i znanych wszystkim domownikom (najlepiej w przedpokoju), zabezpieczone przy tym zarówno przed uszkodzeniami mechanicznymi jak i przed dostępem małych dzieci.

Przedkładając powyższe pod rozwagę należy podkreślić, że wyposażenie mieszkań w szczególności w autonomiczne czujki dymu oraz podręczny sprzęt gaśniczy jest obecnie standardem w zabezpieczeniu mieszkań w krajach zachodnich.

Informujemy również, że szacunkowy koszt wyposażenia mieszkania we wszystkie wyżej wymienione zabezpieczenia nie powinien przekroczyć kwoty 300 zł.

Strona przygotowana w oparciu o materiały ze strony

Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Warszawie